Op zondag 19 juni is het Vaderdag. Of je nu net vader bent geworden, iets voor je eigen vader wil doen of wil stilstaan bij een vader die er niet meer is: deze dag staat volledig in het teken van het vaderschap. De een viert het uitgebreid met een ontbijt op bed, een ander vindt het misschien maar onzin. Hoe dan ook: het is natuurlijk wél leuk om te weten waar Vaderdag vandaan komt (en waarom we bijvoorbeeld jarenlang asbakken moesten kleien). Net als bij Moederdag spelen een vleugje cultuur en een vleugje commercie een rol in het ontstaan van Vaderdag. Lees gerust verder!
Vaders eren
De eerste Vaderdag zoals wij die kennen, werd gevierd op 19 juni 1910 in de stad Spokane in Washington. Het initiatief hiervoor kwam van Sanora Smart Dodd, die op 16-jarige leeftijd haar moeder verloor. Samen met haar vijf jongere broers werd ze verder opgevoed door haar vader, een boer en veteraan uit de Amerikaanse Burgeroorlog. Toen Dodd in 1909 een kerkelijke ceremonie op Moederdag bijwoonde, was ze verontwaardigd over het feit dat alleen moeders werden geëerd voor hun opvoedkundige kwaliteiten. Haar eigen vader had zo hard gewerkt om haar en haar broers een goed leven te geven. Dodd maakte er meteen werk van. Een jaar later werd de eerste Vaderdag gevierd in de protestantse kerken van Spokane.
Officiële dag
Hoewel Moederdag al in 1914 werd uitgeroepen tot nationale feestdag, bleef Vaderdag nog jarenlang een feest in de marge. Uiteindelijk kwam er met de hulp van de kleding- en de tabaksindustrie steeds meer aandacht voor Vaderdag. In tegenstelling tot Anna Jarvis, die Moederdag had geïntroduceerd en de commerciële overname van die dag verafschuwde, vond Dodd het geen enkel probleem dat ‘haar’ dag werd aangewend voor de verkoop van stropdassen en sigaren. Pas in 1972 werd Vaderdag door president Nixon uitgeroepen tot officiële feestdag in Amerika.
Fruithandelaren en sigarenboeren
In Nederland werd de eerste Vaderdag officieel in 1937 gevierd. Dit is volledig te danken aan de inzet van winkeliers. Fruithandelaren probeerden de dag al begin jaren dertig van de grond te krijgen om zo hun producten aan de man te brengen, maar uiteindelijk wonnen de sigarenboeren deze slag om de commercie. Zij riepen de tweede zondag in oktober uit tot Vaderdag, waarop je je vader eens lekker kon trakteren op een doosje sigaren. Misschien dat we daarom allemaal tot ver in de vorige eeuw zo veel asbakken hebben gekleid voor onze vaders? Dat Vaderdag uiteindelijk is verplaatst naar de derde zondag in juni komt door de inbreng van de Nederlandse Bond van Herenmodedetaillisten. Zij vonden de datum in oktober te dicht bij het Sinterklaas- en Kerstfeest liggen en besloten de datum in 1948 gelijk te trekken met de Amerikaanse datum.
Religieuze oorsprong
Vaderdag heeft echter niet alleen maar een commerciële achtergrond. Al in middeleeuwen was er aandacht voor het vaderschap, in de vorm van de naamdag van Sint Jozef. Het feest van Jozef werd al in de negende eeuw op 19 maart in Midden-Europa gevierd en in de achttiende eeuw werd het verplicht voor alle rooms-katholieken. Jozef, de timmerman uit Nazareth, werd als pleegvader van Jezus en man van de heilige maagd Maria, gezien als ideaalbeeld voor vaders in het algemeen. Toen de commerciële Vaderdag kwam overwaaien uit de Verenigde Staten, besloten veel landen met een sterk katholieke traditie deze dag te laten samenvallen met de naamdag van Sint Jozef. In onder andere Italië, Portugal, Spanje (en Antwerpen!) wordt Vaderdag daarom nog altijd op 19 maart gevierd.
Doet Steck aan Vaderdag?
We vinden het natuurlijk een mooie gedachte om vaders in het zonnetje te zetten, op wat voor manier dan ook. Wil je je vader iets geven, dan hebben we van alles in de winkel dat hiervoor geschikt is: prachtige tuinplanten, kamerplanten, tuingereedschap en noem maar op! Op de BBQs, BBQ accessoires en alle BioKultura aarde hebben we zelfs vaderdagkorting. Zoek je eerder wat beleving? Neem je vader gezellig mee voor een laat ontbijt of lunch bij tuincafé Noordertuin.
