‘Een vijver op natuurlijke wijze onderhouden is helemaal niet moeilijk’

Waterplantenkwekerij R. Moerings is de grootste waterplantenkweker van Europa. Sinds dit voorjaar is ze een van de duurzame leveranciers waarmee Steck samenwerkt. Heb je een vijver in je tuin, of ben je van plan er een aan te leggen? René Verspuij van kwekerij Moerings vertelt niet alleen hoe je dat doet, maar ook hoe je een vijver op een natuurlijke manier onderhoudt. Daarnaast deelt hij de ins en outs van op welke manier een vijver bijdraagt aan een betere omgeving. 

Tekst: Anoek van der Leest

Een vijver in je tuin is weer helemaal in. Kun je vertellen hoe dat komt?
‘Er spelen twee grote ontwikkelingen die mensen op een andere manier naar hun tuin doen kijken: de pandemie en de gevolgen van klimaatverandering. Door de lockdowns zijn meer mensen meer aandacht gaan besteden aan hun directe omgeving. Ik denk dat mensen hun woning en tuin in die periode veel meer zijn gaan waarderen. Het geld dat normaal naar vakanties ging, werd onder andere besteed aan een nieuwe tuininrichting. 

Daarnaast wordt er vanuit de overheid steeds meer ingezet op maatregelen die klimaatverandering tegen moeten gaan. Wateropvang en het beschermen van de biodiversiteit zijn actuele onderwerpen. Die boodschap lijkt goed aan te komen bij de consument. Mensen willen graag bijdragen aan een oplossing. En omdat een vijver om allerlei redenen heel goed is voor het klimaat, zijn mensen nu eerder geneigd om een vijver aan te leggen.’

Kun je een aantal klimaatvoordelen van een vijver noemen?
‘Water trekt leven aan, en dat is erg goed voor de biodiversiteit. Ook is een vijver heel handig voor het opvangen van regenwater. Door klimaatverandering regent het vaker en harder. Het vele water dat valt, kan niet op tijd in de grond zakken. Je tuin blijft daardoor te lang nat en kan in het slechtste geval zelfs je huis in lopen. Met een vijver wordt je tuin in één keer veel veerkrachtiger als het gaat om watermanagement.

Er zijn ook steeds meer hete dagen in Nederland. Een vijver is dan prettig, omdat deze verkoelend werkt. Dat verkoelende effect is niet alleen fijn voor jezelf, maar ook voor de planten en dieren in je tuin. 

Met de aanleg van een vijver creëer je een mini-ecosysteem dat zichzelf beter kan beschermen tegen extreem weer. Overigens zien we nog een leuke ontwikkeling op dit vlak: mensen kiezen steeds vaker voor een zwemvijver in plaats van een chloorzwembad.’

En die zijn natuurlijk ook veel beter voor het klimaat.
‘Precies. Zwemvijvers werken met natuurlijke filtersystemen, waardoor je geen chemische middelen nodig hebt om het water schoon te houden. Bepaalde soorten waterplanten onttrekken veel stikstof aan het water, waardoor algen geen kans krijgen om zich te ontwikkelen. Dat stikstof zit van zichzelf in het water en zonder waterplanten is het alleen maar voeding voor algen. Zonder waterplanten wordt je water dus groen. Het gaat erom dat je het evenwicht in je water goed krijgt. Dat geldt ook voor gewone vijvers. Een vijver moet je zien als een soort openlucht aquarium. Door het gebruik van folie sluit je het af van allerlei natuurlijke processen. Daarom is een aangelegde vijver anders dan een natuurlijke vijver. Waterplanten hebben bijvoorbeeld mineralen nodig. Die moet je zelf toevoegen, anders gaan je planten dood. Bij Moerings hebben we een productlijn ontwikkeld waar dit soort natuurlijke mineralen in zitten. Hiermee voed je je waterplanten, die op hun beurt het water algenvrij voor je houden. Daar hoeven dus helemaal geen chemicaliën bij aan te pas te komen.’

Vanuit de overheid wordt het gebruik van chemische middelen in en rond de tuin al een tijdje ontmoedigd. Is het niet een kwestie van mensen goed informeren over de voordelen van natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen? Dat het niet alleen beter is in het tuinonderhoud, maar ook een heel goed alternatief voor vijveronderhoud?‘Jarenlang hebben mensen geprobeerd om bijvoorbeeld algen te verdelgen met een flesje chemicaliën. Dat werkt wel, maar je maakt er ook de rest van je waterplanten mee kapot. Wat er vaak gebeurde was dat mensen een aantal keren achter elkaar zo’n middel gebruikten, concludeerden dat het toch niet werkte en vervolgens de hele vijver dichtgooiden. Dat is zo jammer!

Wij zijn dus heel blij met de huidige trend. Nu we steeds meer begrijpen van natuurlijke processen, snappen we ook beter wat wél werkt in een vijver: het gaat erom het evenwicht in het ecosysteem te vinden en te behouden. Hoe meer mensen dit weten, des te meer vijvers het zullen overleven. Wat dat betreft zijn we op de goede weg.’ 

Is duurzaamheid ook een belangrijk onderdeel in jullie bedrijfsvoering? 
‘We proberen onze processen zo duurzaam mogelijk in te richten inderdaad. Zo hebben we bijvoorbeeld veel bassins waarin we regenwater opvangen, dat we gebruiken om de planten onder water te zetten. Dat doen we met een ingenieus eb- en vloedsysteem, waarin we het water steeds opnieuw gebruiken. Onze planten groeien in kassen, maar die hoeven we nauwelijks te verwarmen. Alleen als het vriest, verwarmen we een beetje bij. De rest van de warmte komt gewoon van de zon. Doordat de kassen bestaan uit een nieuw soort diffuus glas dat het zonlicht in heel veel stukjes breekt, is er nergens schaduw in de kas en komt er voldoende warmte binnen. Nu met de gascrisis zijn we extra blij met dit systeem!’

Moerings is al een paar jaar de grootste waterplantenkweker in Europa. Dat is een behoorlijke verdienste! Hoe is dat zo gekomen?‘Het bedrijf is zo’n dertig jaar geleden opgericht door Ronald Moerings. Hij is samen met zijn oom begonnen met een klein kwekerijtje in Boskoop. In 1997 is het bedrijf verhuisd naar Roosendaal en nam Ronald het helemaal over. Onder zijn leiding groeide het bedrijf uit tot de grootste waterplantenkweker in Europa. Tragisch genoeg is Ronald zes jaar geleden omgekomen bij een auto-ongeluk. Twee jaar lang hebben we op een soort automatische piloot gewerkt om dit enigszins te boven te komen. Gelukkig was hij bij leven heel goed in delegeren, waardoor het bedrijf na zijn overlijden overeind is gebleven. Zijn vrouw Fiona is momenteel directeur. Dankzij haar visie hebben we de afgelopen vier jaar weer enorm kunnen groeien. Daar zijn we best heel trots op!’