Dag maïsdoolhof, tot volgend jaar!

Wat een plezier hebben we beleefd aan het maïsdoolhof! Meer dan 3000 mensen, kinderen én volwassenen, dwaalden tussen de planten door, op zoek naar de uitgang. Onderweg zochten ze naar letters, die samen een woord vormden. Was het POPCORN? UTRECHT? SPEUREN? Of UITGANG? Nadat de kinderen waren uitgespeurd, werden ze getrakteerd op popcorn en limonade in tuincafé Noordertuin.

Nu is het maïsdoolhof gesloten. De planten zijn toe aan winterrust. Ze zijn op. Uitgebloeid, uitgegroeid. Nog even en ze storten uit zichzelf ter aarde. Daarom wordt het veld binnenkort gemaaid. Het maaisel wordt gebruikt als bodembemester voor Voedseltuin Overvecht en Pluktuin Glitter Gladiool op ons terrein.

We kregen erg veel positieve reacties. Uitgelaten kinderen, tevreden ouders. Dus volgende lente laten we het maïs weer groeien. En zetten we een nieuwe route uit. Zien we je dan (weer)?

Vanaf 1 november bij Steck: gratis indoor schaatsbaan!

Schaatsliefhebbers opgelet! Kom vanaf 1 november schaatsen op de gloednieuwe schaatsbaan bij Steck. Gratis! Dat betekent: pootje over, rondjes schaatsen en pirouettes draaien in een sprookjesachtige sfeer. Veel schaatsplezier!

Schaatsbaan van kunststof

De overdekte schaatsbaan is ultramodern: het lijkt alsof je over echt ijs glijdt, maar je schaatst op kunststof. De baan is 10 x 16 meter, daar kun je best een paar fijne rondjes op schaatsen! De kunststofbaan is niet zo koud als echt ijs, wél veel duurzamer.

Gratis schaatsen en hulp-walvis te leen

Je schaatsen laat je lekker thuis, wel zo makkelijk. Je leent ze gewoon bij ons. Gratis. Ze staan bij de schaatsbaan vanaf maat 25 elke dag voor je klaar. Scherp geslepen en dagelijks van binnen ontsmet.  

Kun je tijdens het schaatsen wel wat hulp gebruiken? Schakel dan gerust een steuntje in: pak een gezellige hulp-walvis en laat je tijdens het schaatsen ondersteunen.

Koek en zopie

Zeg je schaatsen, dan zeg je koek en zopie. Plof neer bij tuincafé Noordertuin voor een kop warme chocomel, koffie en thee. En natuurlijk heerlijke huisgemaakte lekkernijen.

Waar en wanneer

Je bezoekt de schaatsbaan tijdens de openingstijden van Steck van 1 november tot en met 31 december 2023. Je vindt hem in de tuinkas. Volg vanaf de ingang van Steck gewoon de route op de grond. Hier meld je je aan: scan de QR-code en laat je informatie achter.

Toezicht en veiligheid

Bij de schaatsbaan houdt een bedrijfshulpverlener van Steck toezicht. Wel schaats je op eigen risico. Jonge kinderen mogen alleen onder begeleiding van een volwassene de schaatsbaan op.

Nieuw bij Steck: het kweekpotten recyclepunt

Heb je net een paar nieuwe planten gekocht? Of staan er al tijden stapels plastic binnenpotten in je schuur? Wat doe je dan met die kweekpotjes? Weggooien in de kliko is zonde. En belast het milieu. Maak er een andere plantenliefhebber blij mee!

Gooi je fietstas vol en breng ze naar het recyclepunt op de Gageldijk 3. Je vindt de recyclebak naast de fietsenstalling.

Kweekpotjes nodig? 

Pak gerust één of meer kweekpotten uit de recyclebak. Want waarom nieuw kopen als je ook kunt recyclen: duurzaam én goed voor je portemonnee. Lang leve hergebruik.

Samen maken we Utrecht groener!

Nieuw bij Steck: gratis hondenwasserette

Dogwash Steck Utrecht hondenwasserette

Hondenbaasjes opgelet! Was vanaf nu je hond helemaal schoon bij Steck. Gratis. En makkelijk: je voorkomt een waterballet in je huis.  

Hondenwasserette Steck Hondenwasstraat Utrecht

Wat is er lekkerder voor een hond dan door de modder te rollen? Natte pootjes, vieze buikjes… Hoe viezer hoe beter, lijken honden te denken. Dus heb je net een fijne wandeling gemaakt met je viervoeter? Breng een bezoek aan de hondenwasserette op de dierenafdeling Steck Dier. Hier geef je zelf je hond een douche en neem je hem of haar weer fris mee naar huis.  

Hoe het werkt

  • Zet je hond in de wasserette. 
  • Stel de douche in op een fijne temperatuur.
  • Neem wat hondenshampoo uit het apparaat en zeep je hond in. 
  • Spoel alles uit en breng eventueel een conditioner aan.
  • Schoon? Föhn de vacht weer droog en in model. 
  • Fijner om een handdoek te gebruiken? Neem die zelf mee. 

Sluit af met een lekkere lunch of een kop koffie bij tuincafé Noordertuin. Natuurlijk staat er ook een bak water voor je hond. 

Naar buiten met kinderen: zintuigen aan! 

Aaah, zomer: fladderende vlinders, zoemende bijen, geurende bloemen. Jonge kinderen verwonderen zich van nature over de ‘kleine’ dingen in de natuur. Ze bestuderen rustig minutenlang een uitgebloeide paardenbloem. Hoe vaak neem je echt de tijd om de schoonheid in de tuin te ervaren? Sta eens samen met je kind, kleinkind, nichtje, neefje of buurkind stil -letterlijk- bij alles wat je in je buitenplek ziet, ruikt, proeft, voelt en hoort. Hieronder vind je wat tips.

Horen: luister naar de symfonie aan geluiden

Buiten hoor je allerlei geluiden, zeker in de stad. Van een blaffende hond en kwetterende vogels tot spelende kinderen en startende auto’s. Maar wat hoor je in de tuin aan zachte, subtiele geluiden? Ga op je rug in het gras liggen en spits je oren: hoe klinken zoemende bijen nu eigenlijk precíes? En hoe klinkt de wind? Kun je verschillende soorten tuinvogels onderscheiden door hun zang? In dit filmpje van Oerrr hoor het gezang van de bekendste tuinvogels in Nederland.

Zien: bekijk de kleurenpracht

Blauwgroene torretjes, citroengele vlinders en knalroze bloemen. De tuin in de zomer is een waar kleurenwalhalla. Geef je kind een vergrootglas en ontdek. Hoe zien bloemen, planten, vlinders, kevertjes en andere insecten er van heel dichtbij uit? Hoeveel blaadjes heeft de paardenbloem die in het looppaadje omhoog piept? En zoom eens in op de pluisjes van een uitgebloeide paardenbloem (wegblazen mag, nee, móet!). Is het geen kunstwerkje? Teken de mooiste tuinvondsten na en hang de tekeningen in een lijstje aan de muur.  

Ruiken: ervaar de geuren

De geur van pas gemaaid gras? Grote kans dat je die zo in gedachten oproept. Uit onderzoeken komt naar voren dat gemaaid gras een favoriete geur is van veel mensen. Maar hoe ruikt het andere groen in je tuin? Ga met je kind op aromaonderzoek. Heeft óngemaaid gras een geur? Hoe ruiken de verschillende kruiden en bloemen? Ontdek of het een verschil maakt als je met je ogen dicht ruikt. Liefhebber van raadspelletjes? Laat elkaar kruiden, bloemen en fruitsoorten met gesloten ogen ruiken en raad wat de ander je voorschotelt. Maak elk een geuren top 5.

Proeven: proef de smaken

Bij het proeven een kleine waarschuwing. Let goed op dat je alleen eetbare planten proeft. De proefexperimenten zijn mogelijk minder geschikt voor jonge kinderen: je wilt voorkomen dat ze op eigen houtje giftige besjes proeven. Leer jonge kinderen dat sommige planten giftig zijn. Heb je kruiden of eetbare planten in de tuin(kas) staan?  Of ben je in het bezit van een moestuin tjokvol smaakmakers? Proef de smaken alsof je een chef bent. Een dropplant (Agastache foeniculum) is misschien wel bij ieder kind een succes: het smaakt naar anijs en het ruikt naar drop. En proef eens een eetbaar viooltje, dat kleurige bloemetje dat je soms in een restaurant of bar als garnering krijgt. Smaakt het kruidig, pittig, radijsachtig of nog anders? Ben je in voor een spannender smaakonderzoek? Pluk een takje koriander en ontdek: ben je ‘team-zeep’ of ‘team-smaakvol’? Wil je het nog avontuurlijker maken, proef dan met een blinddoek voor.

Voelen: ervaar de texturen

Prikkelig, zacht, ribbelig, glad… Een greep uit de texturen die je in de meeste tuinen vindt. Onderzoek hoe zacht mos is, hoe een boombast aanvoelt en hoe glad een kiezelsteentje is. Hoe voelt het als je met blote voeten over grassprieten of kiezelpaadjes loopt? En kun je de nerven op een blad voelen? Ga op zoek naar een veertje, strijk er eens met je vinger over. Hoe voelt het? Je tastzin aanspreken gebeurt bijna als vanzelf bij tuinklusjes. Laat de tuinhandschoenen in de kast en zet met blote handen plantjes in de border. Graaf een gat en zet een plantje in de grond. Hoe voelt dat?

Met kinderen de tuin mindful ontdekken is leuk én leerzaam. Je beleeft ook zelf de natuur met andere ogen (en met je andere zintuigen). Heb je je eigen tuin al helemaal ontdekt? Bezoek een ontdektuin in Nederland, bijvoorbeeld de Botanische Tuinen van de Universiteit van Utrecht. Andere tips en programma’s voor kinderen in de natuur? Check de websites van OERRR, IVN en Utrechts Landschap. Meer inspiratie over mindful de natuur beleven? Lees het boek Het Groene Geluk van Eline van Lancker (te koop bij Oogst). Maar nu eerst: naar buiten!

Nieuw bij Steck: Ecotap laadpalen

Mooi nieuws! Terwijl je tuincentrum Steck in Overvecht bezoekt, laad je meteen je elektrische auto op. Twee vliegen in één klap.

Plug en shop

Je plugt je auto in een van de 3 duo laadpalen van Ecotap. En ondertussen shop je bij Steck, eet je een lokaal hapje bij tuincafé Noordertuin, pluk je een fleurig boeket bloemen bij pluktuin Glitter Gladiool of haal je verse groenten en fruit bij Oogst.

Ecotap

De laadpalen van Ecotap zijn geschikt voor bijna elk type elektrische auto. Ze hebben een laadvermogen tot 22 kW. En de stroom? Die wordt duurzaam opgewekt door de 300 zonnepanelen op het dak van Steck.

Slimme Bandenpomp

Wist je dat je bij Steck Utrecht nu ook gratis je banden kunt oppompen aan de Slimme Bandenpomp?

Woon je in de buurt en hoef je niet veel te vervoeren? Kom nóg groener met de fiets.

Nieuw bij Steck: de Slimme Bandenpomp

Bezoek je Steck in Overvecht met de (elektrische) auto? Vanaf nu pomp je gelijk op de parkeerplaats van Steck je banden op. Makkelijk en gratis.

Waarom je bandenspanning regelmatig checken en oppompen? 

Met de autobanden op de juiste spanning rijd je:

✔ milieuvriendelijker

✔ goedkoper (je bespaart al gauw € 60 per jaar)

✔ veiliger

Wel zo groen, toch?

Hoe werkt de Slimme bandenpomp?

De Slimme Bandenpomp werkt op zonne-energie en is te vinden naast de laadpalen. Voer je kenteken in en je ziet meteen op een scherm hoeveel lucht er in je banden moet. Opzoeken in een boekje of op een lijst is verleden tijd.

Dus pomp je autobanden op voor of na je bezoek aan Steck en partners Oogst, pluktuin Glitter Gladiool, Tuincafé Noordertuin, Timmermans Tuinmeubelen, Kwekerij Stekkers, of onze andere partners De Voedseltuin en De Clique.

Steck presenteert: de nieuwe entree

Heb je het al gezien in het voorbijgaan? Bij Steck in Overvecht kom je nu binnen via een gloednieuwe entree. Grijs asfalt ging eruit. Groen landschap met planten, vogels en insecten kwam erin. Een waar walhalla voor alle kleine Utrechtse beestjes. Op de foto zijn de plantjes nog vrij klein, maar het wordt steeds groener.

De entree werd door de ontwerpers en makers van Raumkultur gebouwd met zoveel mogelijk tweedehands materialen uit de buurt. Van lantaarnpalen tot tuinbeelden en zelfs ornamenten uit de Domtoren. Met als kroon op het werk: een gigantisch vogelhuis op palen. Wel 7 meter hoog.

De nieuwe entree laat zien waarvoor Steck staat en gaat: heel Utrecht groen laten denken en doen. Steck is en blijft een tuincentrum. Maar het groeit steeds verder uit tot een groene oase waar je van alles doet, ontdekt en beleeft. Of je nu een workshop volgt, luncht in tuincafé Noordertuin of bloemen plukt bij pluktuin Glitter Gladiool.

Wanneer maak jij je entree bij Steck?

De Voortuinverkiezing Tuindorp 2023: de winnaars

Op 23 juni, een zonnige vrijdagochtend, stapt de jury op de fiets: klaar voor een ronde langs 18 voortuinen in groen en kleurrijk Tuindorp. Welke voortuin in Tuindorp is de mooiste? De wedstrijd werd georganiseerd door wijkvereniging Tuindorps belang. En de prijzen? Die stelde Steck ter beschikking. Op zaterdag 24 juni reikte wijkwethouder Susanne Schilderman de prijzen uit aan de drie winnaars.

De vorige voortuinverkiezing is alweer twee jaar geleden. Dit jaar was het voor de jury (inclusief Christian van Steck) opnieuw een feest om de voortuinen te beoordelen op verschillende criteria, zoals: hoe origineel en creatief is de tuin? Hoeveel aandacht heeft de tuin voor duurzaamheid en biodiversiteit? Hoeveel variatie in beplanting is er? Extra oog had de jury voor kleurgebruik in de tuin. Na de ronde door de wijk was het aan de jury: welke tuinen verdienen de eerste, tweede en derde prijs? Geen makkelijke keuze, maar de jury kwam eruit.

Feestelijke uitreiking

Op 24 juni was het zover. Wie waren de winnaars van de allermooiste en allergroenste voortuinen in Tuindorp? Onder het genot van een hapje en drankje reikte wijkwethouder Schilderman de prijzen uit in De Pan. Net als vorige keer stelde Steck de prijzen ter beschikking.

De winnaars

Derde prijs

De derde prijs (een waardebon van € 100 te besteden bij Steck) was voor de Linnaeuslaan 48. Een fragment uit de beoordeling van wijkwethouder Schilderman: ‘De jury was meteen onder de indruk van deze tuin met als fraaie blikvanger de schitterende passieflora aan de gevel. Deze voortuin is met veel variatie opgebouwd en er is heel erg goed nagedacht over de inrichting van de tuin. De tuin heeft hele mooie vaste planten en mooie fruitboompjes.’

Tweede prijs

De tweede prijs (een waardebon van € 150 te besteden bij Steck) ging naar de Prof. Leonard Fuchslaan. Over deze tuin zegt de wijkwethouder onder andere: ‘Een hele mooie voortuin waar erg goed over is nagedacht. Mooi qua kleurgebruik, een wilde tuin, maar ook een slimme tuin met veel variatie in beplanting met bloei in verschillende periodes. Een duurzame en diervriendelijk tuin met onder andere een vogelnestje en paddenhuisje en aandacht voor aparte insecten als oorwormen. De jury roemt de mooie diversiteit, creativiteit, het werken met subtiele hoogteverschillen, de indeling en het kleurgebruik.’ Een tip had de jury ook: ‘Vervang het houten hekwerk door een fraaie heg of haag.’

Eerste prijs

En de hoofdprijs? De Steck waardebon van € 200 was voor de Burgemeester Van de Voort van Zijplaan 39, 41, 43. Over deze tuinen zegt wijkwethouder Schilderman onder meer: ‘Bij de eerste aanblik van de tuin van de winnaar – of beter van de winnaars – was de jury meteen betoverd door deze tuin. Een voortuin die oogt als een hele grote, mooie groenstrook, als een fraai geheel dat rust en ruimte uitstraalt. Een verrassing in de straat! Prachtig! De jury was ook zeer te spreken over het initiatief van de buren om de voortuinen samen te voegen, gezamenlijk te onderhouden en te verzorgen. Dit zorgt voor een fraai geheel en niet onbelangrijk ook voor een belangrijk sociaal element: samen de tuinen verzorgen.’ De jury gaf als tip: ‘Maak een ‘spreekwoordelijk’ raam in de haag als verrassend doorkijkje.’

Eervolle vermeldingen

Drie voortuinen kregen een eervolle vermelding. Lees een greep uit de beoordelingen die de jury over deze tuinen schreef:

  • De Doctor H. Th. s’ Jacoblaan 38: ‘De jury was aangenaam verrast door deze tuin en typeerde de voortuin als een hele mooie ecologische tuin.’
  • De Hugo de Vrieslaan 19: ‘De jury was meteen enthousiast bij de eerste aanblik van deze tuin. Een hele leuke tuin, praktisch en slim ingedeeld met veel kleur.’
  • De Prof. Dr. Magnuslaan 13: ‘Een hele mooie, groene tuin met een grote variatie aan beplanting. Een hele strakke tuin, indrukwekkend vormgegeven.’

Steck en Tuindorps belang feliciteren alle winnaars met hun prijs. En alle deelnemers: bedankt!

Zaden verzamelen: in 5 stappen oogsten en bewaren

Is het niet leuk om van één tomaat tot wel 30 tomatenplantjes te maken? We schreven al eerder over een manier om planten te vermeerderen: planten scheuren. Ook door zaden te oogsten kun je meer planten, bloemen of vruchten kweken. Hoe pak je dit aan? En hoe helpt een oude sok hierbij? We vroegen onze plantenexpert Frans van Oostveen het blauwe-Steck-hemd-van-zijn-lijf naar zijn gouden tips.

Een witte meloen. Daar begint Frans in 2016 zijn zadenverzameling mee. ‘Ik vond een compleet witte meloen in de supermarkt. Een Snow Leopard, ook wel Dino meloen of Ivory Gaya genaamd. Normaal gesproken heeft deze meloen wat groene vlekken of strepen op de schil. Maar dit exemplaar niet. Ik wilde kijken of de nakomelingen hiervan óók volledig wit zouden worden. Wat bleek? Een deel had geen vlekken, maar een ander deel wél.’

‘Als je een stekje hebt, komt daar altijd precies hetzelfde plantje uit. Maar bij zaden niet. Heb je bijvoorbeeld pepers gezaaid, dan kunnen de nieuwe pepers verschillen in de maat, kleur en hoe pittig ze zijn. Dat je niet precies weet wat je krijgt, is voor mij een van de redenen om uit zaadjes te kweken.’

Weten hoe je zaden oogst, welk moment hiervoor het beste is en of uit een elstar appel ook een elstar plant groeit? Lees de tips van Frans. 

1. Verzamel zaden op het juiste moment

Niet te vroeg en niet te laat: belangrijk is om zaden op het goede moment te oogsten. Frans: ‘Hoe rijper de vrucht, hoe kiemkrachtiger de zaden zijn op de lange termijn. Als je de zaden te vroeg oogst, dus uit een onrijpe vrucht haalt, missen ze een deel van hun ontwikkeling. Dat kan ervoor zorgen dat ze minder goed groeien als plantjes. De witte meloen bijvoorbeeld, is heel lang houdbaar, maar dat geldt niet voor alle meloenen. Deze heb ik eerst anderhalve maand in een kastje laten liggen. Toen was hij lekker rijp en haalde ik er 200 tot 300 zaden uit.’ 

Maar verzamel de zaden ook niet te laat. ‘Klaproos en akelei worden midden juli rijp. In augustus kun je deze zaden al niet meer verzamelen, dan zijn ze afgestorven. Ook basilicum bloeit in juli, de zaadjes beginnen eind juli af te rijpen. Tomaten rijpen ook al vanaf juli, dus dan kan je gaan oogsten. Verzamel zaden in elk geval op een droge dag, zodat ze niet nat zijn geregend.’

Nog een reden om het verzamelen van zaden goed te timen: sommige zaden springen ver weg. Frans: ‘Er zijn planten die zaden als het ware lanceren. Dat is met een reden. Ze werpen ze ver van zich af, zodat de zaadjes ergens terechtkomen waar ze meer kans hebben om te groeien. Zo gedijen ze bijvoorbeeld niet goed onder de moederplant, omdat daar al een grote plant staat. De ooievaarsbek is zo’n plant. Als je te lang wacht, liggen deze zaden wel drie meter verderop en vind je ze niet meer terug.’ De tip van Frans? ‘Bind een oude sok of panty eromheen en je hebt de zaden handig bij elkaar.’

2. Kies de juiste zaden

Niet alle planten, bloemen en vruchten zijn geschikte leveranciers van zaden. Hoe maak je een goede keuze? Frans: ‘In de eerste plaats: kies de planten die je mooi of lekker vindt. Maar kies ook planten die goed uit zaden groeien, zoals meloen, basilicum en tomaat. Zo’n 95% van de zaadjes hiervan ontkiemt normaal gesproken.’

Bij een klaproos gaat het verzamelen ook relatief makkelijk. ‘Een klaproos heeft een zaaddoosje waar alle zaadjes in zitten. Als dat kamertje open gaat, weet je dat de zaden rijp zijn. Zo gaat dat ook bij de akelei.’

Wat maakt een plant minder bruikbaar? ‘Je wilt niet dat een plant afsterft voordat de vrucht rijp is. Een vrucht moet echt rijp zijn om zaden te leveren die goed ontkiemen. Druiven bijvoorbeeld zijn niet zulke geschikte planten om zaden van te verzamelen. Het duurt relatief lang voordat de plant volwassen is. Ook een perzik is lastig, dat komt door de harde pit: daar kan het zaadje of de kiem die erin zit, niet goed doorheen breken. De perzikpit er goed uit krijgen, goed bewaren en ontkiemen is moeilijk.’

En hoe zit het met appels en kersen? ‘Frans: deze vruchten zijn qua genen nog vrij wild, dus dat is een ander verhaal: je weet niet wat je eruit krijgt. Als je een elstar zaadje hebt, krijg je er niet automatisch ook een elstar plant uit. Het kan zomaar een andere plant worden, zoals iets wat lijkt op een jonagold of granny smith.’

3. Drie methodes om de zaden te verzamelen

Zo veel zaden, zo veel methodes om ze te oogsten. Hieronder lees je er drie.

Zaaddoosjes maanzaadpapaver

Verzamelen van natte vruchten. Er zijn vruchten waarvan de zaadjes in een vloeistof of gelcoating zitten, zoals tomaten en meloenen. Frans: ‘Deze coating moet je verwijderen. Je doet het hele ‘papje’ in een schoon bakje of glas en laat het ongeveer een week staan. Roer iedere dag met een lepeltje, zo krijgen de schimmels meer zuurstof om de coating af te breken. Na een paar dagen tot een week zakken de zaadjes naar de bodem en vallen ze uit de coating. Belangrijk, want er zit dan niks meer aan het zaadje dat zou kunnen gaan schimmelen.’

‘Maar de gelcoating zelf schimmelt wél en gaat fermenteren. Zo wordt koolstofdioxide geproduceerd: hierdoor ontstaan kleine belletjes, waardoor de zaadjes en het organisch materiaal van elkaar worden gescheiden: de zaadjes liggen netjes op de bodem en de rest drijft boven door de belletjes die geproduceerd zijn. Je giet er dan water bij en alles wat je niet nodig hebt, wat verrot is, vloeit er langzaam uit. De zaden houd je over. Spoel ze voorzichtig een paar keer om en laat ze daarna drogen. Het resultaat: compleet schone zaadjes.’  

Verzamelen van droge zaadjes. Bij droge zaden werkt het verzamelen anders: ‘Laat je een basilicumplant doorgroeien, dan maakt hij een bloemsteel. Na een tot anderhalve maand bloeien, zitten er meestal hier en daar zaadjes in. Zeker als ‘ie buiten staat en bijtjes hem bestuiven. Na ongeveer anderhalve maand sterft de bloemsteel af en wordt deze langzaam bruin. Dát is het moment om te oogsten: je knipt het steeltje onderaan het onderste bloemetje af en laat dit een tot anderhalve week drogen.’

‘Als de steeltjes goed droog zijn, rits je voorzichtig de zaadhoofdjes ervanaf. Het makkelijkst is om dat boven een groot wit bord of dienblad te doen, dan zie je de zaadjes goed liggen. Je wrijft de steel met zaadhoofdjes voorzichtig tussen je handen heen en weer. Kleine donkerbruine tot zwarte zaadjes, iets groter dan een zandkorrel, vallen eruit op het bord. Blaas er dan zachtjes op: zo blaas je de bloemblaadjes weg en houd je alleen de zaden over. Die blijven liggen, omdat ze wat zwaarder zijn. Doe ze in een zakje en bewaar ze voor volgend jaar.’ 

Verzamelen van zaden uit zaaddoosjes. Bij de keurig verpakte zaden van de akelei en klaproos werkt het ook weer anders. ‘In zo’n zaaddoosje zitten wel 100 tot 150 zaden. Zijn de zaadjes rijp? Dan gaat er een ‘luikje’ open. Door de wind of doordat jij of je viervoeter er tegenaan loopt, worden de zaadjes dan vanzelf verspreid. Maar je kunt de zaaddoosjes dus ook afknippen en daarna leegschudden op een bord of papiertje.’ Zo heb je volgend jaar weer knalrode bloeiers in je tuin.

4. Laat de zaden goed drogen

Hoe lang zaden moeten drogen na het oogsten, hangt af van hun formaat. Maar hoe bepaal je nu of een zaadje klein of groot is? ‘Als een zaadje als zand aanvoelt, is het klein en is een weekje drogen genoeg. Voelen de zaadjes aan als hagelslag, dan is het een middelmaat en duurt het ongeveer twee weken tot ze gedroogd zijn. En als je het zaad niet tussen je vingers kunt wrijven, zoals een boon, is het groot: reken dan maar op drie weken voor het goed droog is.’

‘Het is handig om de zaden op keukenpapier te drogen. Dat is stevig en valt niet snel uit elkaar als het vochtig wordt. Zodra de zaden droog beginnen te worden, maak je ze voorzichtig los met bijvoorbeeld een vork. Zo droogt ook de andere kant van de zaden. En het voorkomt dat ze aan het papier vastplakken. Let erop dat je ze niet direct in zonlicht zet, want dan kunnen de zaden te snel uitdrogen.’

Zadenmix aan het drogen

5. Zo bewaar je de zaden

Al die kostbare zaadjes, wil je natuurlijk goed bewaren. Maar hoe doe je dat? Frans: ‘Belangrijk is dat de zaden echt goed droog zijn, dat voorkomt dat ze gaan broeien. En het meest belangrijk is dat ze koel blijven: dat zorgt ervoor dat de processen in het zaadje langzaam gaan. In de koelkast lijkt het voor de zaden een soort lange winterslaap en daar gedijen ze goed op. Als je zaadjes op kamertemperatuur houdt, kun je ze misschien maar twee jaar bewaren. Maar in de koelkast in een plastic grip- of stripzakje, gerust vijf tot tien jaar.’

Sommige planten hebben ook echt een koudeperiode nodig. Bij veel inheemse sierplanten, zoals akelei, is dit zo. Hoe dat zit? ‘In de zaden zitten chemicaliën of hormonen die de ontkieming remmen of stoppen. Na een paar weken in de koelkast is dit stofje dankzij de lage temperatuur afgebroken. Als je de zaden na zo’n vijf jaar uit de koelkast haalt, ontwaken ze uit hun winterslaap en kunnen ze gaan groeien.’

Weet je na deze blog nu alles over zaden verzamelen en bewaren? Helaas, dit is nog maar een greep uit alles wat Frans erover kan vertellen. Met zijn koelkast speciaal voor zaden is hij dan ook een echte kenner. Maar de relatie tussen de sok en de zaden? Die hebben we in elk geval opgehelderd. 

O ja, op vakantie in het buitenland zaden van die lekkere meloen of van of andere zaden, planten of bloemen mee naar Nederland nemen? Dat mag niet zomaar. Lees de regels op de website van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit.